PL
SIŁA GRAWITACYJNA
Co mam robić?
Wypróbuj różne dyski i kule i obserwuj jak poruszają się na obracającej się powierzchni.
Na co zwrócić uwagę?
Umieść dysk na obrotowym stole, mniej więcej w połowie odległości między jego środkiem a zewnętrzną krawędzią. Szybko obracająca się powierzchnia powoduje, że dysk porusza się po zakrzywionym torze od środka powierzchni w kierunku krawędzi stołu.
Co warto wiedzieć?
To widoczne odchylenie obiektów poruszających się na obracającej się powierzchni od ruchu prostego nazywa się efektem Coriolisa. Obracająca się powierzchnia porusza się szybciej na zewnętrznych krawędziach niż na środku. Dysk umieszczony na stole zaczyna się obracać z tą samą prędkością, co część stołu, na której leży. Dysk utrzymuje tę prędkość, przesuwając się w kierunku szybciej obracających się obszarów zewnętrznych i zmusza do odchylenia od ruchu prostego przeciwnie do kierunku obrotu. Obrót Ziemi ma podobny efekt odchylenia w odniesieniu do powietrza poruszającego się w atmosferze.
RU
ГРАВИТАЦИОННЫЙ МАНЕВР (ПРАЩА)
Что делать?
Испытайте различные диски и шары и наблюдайте, как они движутся на вращающейся поверхности.
На что смотреть?
Положите диск на вращающийся стол, примерно посередине между центром и внешним краем. От середины быстро вращающейся поверхности диск движется в сторону края стола по кривой траектории.
Чему научиться?
Это видимое отклонение объектов, движущихся по вращающейся поверхности, от прямой траектории движения называется эффектом Кориолиса. Скорость движения вращающейся поверхности больше скорости в ее середине. Диск, положенный на стол, начинает двигаться с той же скоростью, что и та часть стола, на которой он лежит. Диск сохраняет эту скорость, двигаясь в сторону быстрее вращающихся внешних зон, и заставляет отклониться от прямой траектории движения против направления вращения. Поверхность земли имеет похожий эффект отклонения в отношении движущегося в атмосфере воздуха.